Wat?
Scheuren van de Rotator Cuff zijn een veel voorkomende oorzaak van schouderproblemen. Het gaat hier over een groep spieren en pezen die belangrijk zijn voor de funktie van de schouder. De Rotator Cuff betreft een groep spieren/pezen die een onderdeel is van het ingewikkelde systeem om de arm te bewegen.
Rotator Cuff
Onder het Acromion (beenderige machet van de schouder) is er een ruimte: de ruimte boven de bol van de bovenarm. In deze ruimte liggen een slijmbeurs (“bursa”) en de pezen van de Rotator Cuff. De slijmbeurs is een soort zakje dat het glijden van de pezen onder het acromion vergemakkelijkt. De pezen zitten vast aan de bovenarm aan knobbelvormige uitsteeksels; de tuberkels. Er zijn 4 pezen in de rotator cuff: één vooraan, twee bovenaan, en één achteraan: subscapularispees, supraspinatuspees, infraspinatuspees, teres minorpees.
U moet het zich voorstellen dat het hier eigenlijk gaat om één doorlopend peesblad dat vooraan onderaan start, en dat helemaal over de kop naar boven en dan naar achter doorloopt. Er is maar 1 onderbreking: er is een groeve vooraan-bovenaan waar de bicepspees loopt.
De pezen van de rotator cuff zorgen voor draaibeweging in de schouder: de voorste pezen draaien de schouder naar binnen; de achterste draaien de schouder naar buiten. Een van de belangrijkste funkties is echter dat de bovenste pezen helpen om de grote bol tegen het kleine pannetje te houden bij het opheffen van de arm. Zonder de pezen van de cuff kan de bol immers niet draaien in het pannetje: in dat geval schuift de bol gewoon over het pannetje naar boven. Dit is de beweging die we maken wanneer we de schouders opheffen wanneer we visueel zeggen dat we iets niet weten (“de schouders ophalen”).
Bij een volledig afgescheurde rotator cuff kunnen we de arm niet meer in de hoogte steken, en kunnen we ook niet meer goed aan het haar. We kunnen ook niet meer goed draaien, en daardoor bijvoorbeeld niet goed meer aan de rug.
De pezen van de rotator cuff kunnen scheuren door een val, maar ook geleidelijk aan scheuren door geleidelijke beschadiging door overbelastende arbeid of sport, of door het verouderingsproces. Vergeet niet dat deze pezen moeten glijden onder het acromion, en soms gebeurt het wel eens dat dit wrijven een geleidelijke beschadiging met zich meebrengt, net zoals het tapijt of de deurmat afslijt onder de deur.
Zoals met alle ziekten en aandoeningen in het lichaam zijn er verschillende gradaties in de ernst van de beschadiging.
Er kunnen gedeeltelijke inscheuringen bestaan (“partiële scheuren”) of volledige scheuren.
Eén pees kan afscheuren, of meerdere pezen.
De scheur kan vers (recent) zijn, of zij kan oud zijn. Indien de scheuren min of meer langere tijd bestaan, dan gaat de pees of pezen geleidelijk aan verkorten (“retractie van de pees”), doordat de spier blijft samentrekken. Wanneer de peesscheur lang bestaat, gaat de spier eerst wegsmelten, en daarna zelfs gedeeltelijk verdwijnen. Dit laatste proces noemt “vettige degeneratie”, en dit komt omdat er vetweefsel verschijnt tussen de spiervezels. Dit kan men in het licht stellen met een CT- of NMR-scanner.
Wanneer de spieren ernstig aangetast zijn, kan het herstel van de funktie zeer lang duren of zelfs onmogelijk geworden zijn, zelfs wanneer de pezen hersteld worden. De spier is immers de motor van de pees, en wanneer de motor niet meer werkt, kan de pees uiteraard ook niet meer werken.
Over het algemeen kan met stellen dat hoe ernstiger de beschadiging, hoe slechter de funktie.
Daarnaast is er meestal pijn. De pijn bij scheuren van de rotator cuff wordt meestal gevoeld in en rond de schouder, en in de bovenarm. De pijn is erger bij werken met de arm in de hoogte (was ophangen, plafond schilderen,…). Soms is de pijn erger ’s nachts. De pijn kan variabel zijn, en er is geen rechtstreeks verband tussen de hoeveelheid pijn en de grootte of ernst van het letsel.
Er kan ook stijfheid optreden in de schouder. Stijfheid is meestal een bijkomend probleem en dient ten alle prijze vermeden te worden. De stijfheid wordt veroorzaakt door een schrompeling en verharding van de schouderkapsel, en is dus een bijkomend probleem, naast het bestaan van de letsels in de pees. Stijfheid kan vaak voorkomen worden door voldoende beweeglijkheid te bewaren in het schoudergewricht: dagelijks wat rekoefeningen uitvoeren.
Scheuren van de rotator cuff kunnen in het licht gesteld worden door een echografie, en meer in detail door een arthro-NMR scanner. Bij een arthro-NMR wordt contraststof ingespoten in de schouder, en worden dan beelden gemaakt met de magnetische scanner. Deze beelden zijn zeer gedetailleerd, en laten ook toe te bepalen of er retraktie van de pezen is, evenals of er reeds vettige degeneratie is van de spierbuiken. Door het gebruik van contrast kunnen ook kleinere partiële scheuren beschreven worden. Kraakbeenletsels in het gewricht worden meestal niet goed weergegeven op de scanner.